DİRENÇ KAYNAĞI MAKİNELERİNDE BAKIM VE MODERNİZASYONUN ÖNEMİ

Seri üretimdeki direnç kaynağı uygulamalarında kaynak makinesinin ne kadar iyi ve yapılan kaynağın ne kadar güvenilir olduğu ancak kaynak işlemi tamamlandıktan sonra ölçülebilmektedir. Kaynak makinelerinin operatörler tarafından basitçe yapılabilecek olan günlük ve haftalık bakımları proses esnasında oluşabilecek ciddi risklerin ortadan kaldırılmasında oldukça etkilidir.

Bir direnç kaynak makinesi şekil-1’de gösterilen temel elemanlardan oluşur. Bu bileşenler her ne kadar basit gibi görünüyor olsa da kaynak kalitesi kaynak ünitesi, pnömatik ve su soğutma devreleri ile akımı ileten plakaların bir arada düzgün çalışmasına bağlıdır.

Elektrik Sisteminin Bakımı

Elektrik direnç kaynağı, basınç altında iki sac metalin elektrikle ısıtılarak yüksek hızda birbirine kaynatılması prensibine dayanmaktadır. Bu yöntemde ark kaynağında olduğu gibi ek bir malzeme kullanılmaz. şebekeden gelen yüksek gerilim (380-400V) makine trafosunda düşürülerek (3-15V) sekonder devre adı verilen kaynak bölgesinde yüksek akım elde edilir (5-100kA). Makine sekonder devresindeki gevşek bağlantılar, yalıtım problemleri, oksidasyon, kir, yağ gibi etkenlerden kaynaklanan sorunlar makinede kaynak kalitesinde düşüş eğilimini göstermeye başlar ve kaynak akımının düşmesine neden olur. Standart bir proseste makine akımı düşmeye başladığında kök nedeni araştırmak yerine ilk olarak kaynak ünitesinden akımı arttırmak genellikle yapılan hatalardan birisidir. Sekonder devredeki bu problemler başladığında önlem alınmazsa trafodan elektrotlara kadar sıcaklığın artmasına ve trafo, ünite gibi yüksek maliyetli elemanların yanmasına ve elektrot ömürlerinin kısalmasına neden olabilir.

Üç ayda bir yapılacak primer ve sekonder bağlantılarının sökülüp kontrol edilmesi, ark izi varsa zımparalanması, kirli yerlerin temizlenmesi gibi basit bir önleyici bakımla bu tür problemler kolayca önlenebilir.

Pnömatik Devrenin Bakımı

Yüksek kaynak kalitesi için baskı kuvvetinin kaynak süresi boyunca uygulanması son derece önemlidir. Servo tahrikli alternatifleri olmasına rağmen günümüzde birçok yerde pnömatik silindirli makineler kullanılmaktadır. Nem, basınçlı hava ile çalışan sistemlerde en büyük sorundur. Kompresörlerdeki kurutucuların kontrol edilmeli, yıllık bakımlarda filtre, regülatör, gerekiyorsa yağlayıcı değiştirilmelidir. Yine yıllık bakımlarda pnömatik silindirler sökülerek keçe takımları yenilenmeli ve silindir zarfı ve milindeki aşınmalar gözlemlenmelidir.

Soğutma Suyu Devresi Bakımı

Soğutma suyu devresinin doğru çalışmasının kontrolü genelde gözden kaçan bir faktördür. Sıcaklığın artması bakırlarda iletkenliğin düşmesine neden olmaktadır. 120 kVA bir punta makinesinde ortalama 15°C-25°C, 15lt/dk soğutma suyu yeterlidir.

Su kulesi gibi atmosfere açık çevrim olan sistemlerde soğutma suyu kanallarının ve su filtresinin tıkanması sıkça yaşanan problemlerden bir diğeridir. Haftalık bakımlarda su filtresinin temizliği kontrol edilmeli ve sistemde kireç önleyici kullanılmalıdır. Bu önlemlerin yanında makinede soğutma suyunun seri bağlantı yerine, trafo, tristör, elektrotlar gibi elemanlara paralel çekilmesi ve çıkış suyunun debi ve sıcaklığını ölçen sensörlerin olması da önemli önleyici bir etkendir.

Özellikle yaz aylarında sıcak havalarda elektronik kart, tristör ve iletkenler üzerindeki yoğuşmalar kısa devreye bağlı problemlere yol açmaktadır. Proses sırasında yoğuşma oluşumu gözlemlenmeli ve önlem alınmalıdır.

Modernizasyonun Önemi

Eski bir direnç kaynağı makinesi için en iyi önleyici bakım, makinenin kontrol ünitesinden su devresine kadar yukarıda belirtilen teknolojiler ile modernize edilmesidir. Bu, büyük bir değişiklik gibi görünse de ileride yapılacak bütün bakım faaliyetleri için makinenin uzun ömürlü ve seri üretimdeki kaynak kalitesinin yüksek olması açısından son derece önemli olacaktır.

Haberin Kaynağı : SUBCONTURKEY YAN SANAYİ ve TEDARİKÇİ GAZETESİ

11.12.2015