UKUB Tersine Mühendislik Merkezi Sorumlusu Ragıb Yoldaş; ‘Merkezimiz başta üyelerimiz olmak üzere kalıp sektöründe faaliyet gösteren bütün firmalara 3 boyutlu Tarama, Modelleme, Kalite Kontrol ve Kalıp/Parça Yapılabilirlik Analizi hizmetleri vermektedir.

Sac Metal, Plastik Enjeksiyon, Metal Enjeksiyon ve Poliüretan kalıp ve parçalar üzerine hizmetler veriyoruz. Bu bağlamda bünyemizde bulunan 1 adet Lazer Tarama Cihazı, 1 adet Termal Kamera Kalıp Sıcaklık Optimizasyon Cihazı ve 3 adet Kalıp/Parça Yapılabilirlik Analiz Yazılımı (Autoform, Simpoe Mold, Vulcan Metal Enjeksiyon) mevcuttur. 2018 Temmuz ayı tarihi itibariyle 1 adet lazer tarama cihazı devreye alınmıştır. “Hexagon Romer Absolute Arm RA7525SI 2,5 Metre” adlı yeni lazer tarama cihazımız ile tarama hassasiyetlerimizi geliştirerek daha hızlı ve daha detaylı tarama yapma kabiliyetine erişiyoruz. Yeni cihazımız lazer tarama hizmeti olarak 0,05 mm hassasiyetinde, prob ile nokta ölçüm hizmeti olarak 0,027 mm hassasiyetlerinde olacaktır. Cihaz 150 mm lazer genişliğine sahip olup saniyede 752.000 nokta alarak parça üzerindeki bütün detayları bilgisayar ortamına aktarmaktadır. 2,5 metre çapında küre hacmi ölçüm kapasitesine sahip olup 2-3 metre genişliğindeki kalıpları kolaylıkla tarayabilmektedir.

Ayrıca cihaz portatif olduğu için müşteri sahasında da tarama hizmeti verilebilmektedir. Yeni cihaz sayesinde tarama kapasitemizi ikiye katlayarak daha çok firmaya hizmet vererek hizmetlerimizi geliştirmeye devam ediyoruz’ dedi. Ragıb Yoldaş sorularımızı yanıtladı.

UKUB’un Tersine Mühendislik Merkezi ne zamandır faaliyette? Tersine Mühendislik Merkezi hakkında biraz daha bilgi verir misiniz?

Ragıb Yoldaş: BEBKA (Bursa-Eskişehir-Bilecik Kalkınma Ajansı) 2011 yılı mali destek programı kapsamında 100.000 $ bütçeli “Ortak Kullanıma Yönelik Tersine Mühendislik Merkezi Kurulumu” isimli bir proje hazırladık ve BEBKA’ya sunduk. Sunulan proje BEBKA tarafından kabul edildi ve 06.04.2012 tarihi itibariyle 12 ay süren projemiz başladı ve başarıyla tamamlandı. Yine merkez içerisinde BEBKA desteği ile Endüstriyel Kalıpçılığa Yönelik Analiz, Simülasyon ve Optimizasyon Merkezi (ASOM) Projesi gerçekleştirdik. Bu proje 300.000 Dolar bütçe ile 20.06.2014 tarihi ile devreye alınmıştır.

BEBKA’dan aldığımız destekle tüm cihazları ve yazılımları satın aldık, çalışma ortamı için gerekli olan yatırımları yaptık. Bu birimde bulunan gelişmiş lazer tarama cihaz ve modelleme yazılımları ile hassas 3B tarama, kalite kontrol, ölçüm ve modelleme hizmeti vermekteyiz.

Tersine mühendislik uygulamasında datası olmayan parça veya kalıp çelikleri 3 boyutlu LAZER tarama cihazı ile taranarak modellenir ve bu sayede iges ve step dataları oluşturulur. Bunun yanısıra parça ve kalıp yüzeylerinin taranarak orijinal CAD data ile karşılaştırılması (raporlanması) da yoğun olarak kullanılmaktadır. Bu sayede yüzey formlarının kısa sürede ve detaylı olarak analiz edilmesi sağlanmaktadır.

Lazer tarayıcı sistemler cismin üzerine bir lazer kesiti düşürülmesi ve bu kesitin cismin üzerinde hareket ettirilmesi prensibi ile çalışırlar. Ölçüm metodu lazer kesitinin cisim üzerinde deformasyona uğraması ve bu deformasyon bilgisinin CCD dijital kamera vasıtası ile alınması şeklindedir. Portatif elle taşınan modeller olduğu gibi mekanik kol ucuna bağlananları da vardır. Ayrıca robot koluna bağlanarak ölçüm otomatik hale de getirilebilir. 

Portatif bir sistem olmasından ötürü sayısallaştırılacak ürünler kendi ortamlarında taranabilmektedir. Böylelikle zaman alan tarama öncesi hazırlıklar saf dışı bırakılmış olur. Deneyimsiz kişilerin bile kullanabileceği bu sistemle boya fırçası ile boya yapar gibi hareket ettirilerek tarama yapılmakta ve tarama esnasında monitörden gerçek zamanlı olarak izlenebilmektedir. 100mm'lik tarama genişliği ile büyük cisimlerin taranmasına imkan tanımaktadır. 

Prosesin dokunmasız, hızlı ve koordinat lokasyonlarının direkt olarak taranan obje geometrisi üzerine düşen ışından alınması, lazer ile taramanın en önemli avantajıdır. Bu avantaj, hassas ve kırılgan parçaların ölçülmesi ve özellikle taranan koordinat lokasyonlarının, yüzey koordinatları boyunca spline eğrileri veya yüzey oluşturmada CAD/CAM uygulamaları için kullanışlı olmasını sağlamaktadır.

Aynı zamanda, lazer ışığının yüksek çözünürlüğü ve ince ışını sayesinde, aynı zamanda, mekanik probların giremeyeceği detaylı yüzey geometrilerinden istenilen hassasiyette veri alınması sağlanmaktadır. Bu sebeple, otomotiv, uzay, tıp, spor ekipmanları ile oyuncak, elektronik ve mücevher sanayisinde sıkça kullanılmaktadır.

Bu hizmetten yararlanmak için UKUB üyesi olmak gerekiyor mu? UKUB üyelerine ne tür avantajlar var?

Ragıb Yoldaş: UKUB’un tüm hizmetlerinden Kalıp sektöründeki her firma faydalanabiliyor. UKUB Üyeleri bu hizmetleri %25 indirimli kullanmaktadırlar.

Kalıp sektöründe bu hizmetin önemi nedir? Kalıpçılar Vadisi’nde bu hizmet nasıl devam edecek?

Ragıb Yoldaş: Kalıp sektöründe öncelikle UKUB üyelerinin ve diğer kalıp sektöründe faaliyet gösteren firmaların tasarlanacakları ürünün CAD datasının elde edilmesi, gerçekleşen ürün ile orijinal ürün arasındaki farkın doğrulanması, üründe meydana gelen aşınmaların tespit edilerek iyileştirmelerin yapılması, ürün ile kalıp datası arasındaki farkın ölçülmesi gibi faaliyetler gerçekleştirilecektir. Böylece kalıp sektöründeki firmalar küreselleşen dünyada daha etkin ve rekabetçi araştırma-geliştirme ve yenilikçilik faaliyetleri (zaman-maliyet-teknik alanda) yapabilecektir. Bu sayede de sektörel ve toplumsal boyutlarda bölgesel gelişim düzeyine katkı sağlanabilecektir.

Kalıpçılar Vadisinde Ortak Kullanım Merkezi kurulması planlanmaktadır. Bu birim içerisinde ilk yatırım ve işletme maliyetleri çok yüksek olan büyük ebatlı, çok eksenli CNC tezgahlar, kalıp alıştırma ve denem presleri, CMM cihazları ve mühendislik yazılımları bulunacak. Amacımız ortak kullanım mantığı içerisinde üyelerimizi bu imkanlardan minimum maliyetlerle faydalandırarak, yatırım ve işletme maliyetlerini düşürmek, hem teknolojik hem maddi rekabet güçlerini artırmaktır.

28.08.2018