Prof. Dr. Ali Rıza Büyükuslu
Şirketlerde Dijital Ekosistemin Kurulması ve Önemi
Endüstride yaşanan transformasyon, gündeme gelen yeni değer zincirleri dijital ekosistemlerle desteklendikçe daha da berraklaşıyor. Dijital dönüşüm tabanlı sektörel transformasyon ve gelişmeler iş dünyasını Dijital Ekosistemin inşasının bir parçası olmaya zorluyor. COVID-19 krizi ile ivme kazanan dijitalleşme, dijital etkileşim önemini gittikçe artırdı ve endüstride ve şirketlerde dijital ekosistem iş modellerinin benimsenmesini daha da hızlandırdı. Küresel bazda çevrimiçi satışlardaki artışın artmaya devam ettiği, tüketiciler ve işletmeler arasında dijital olarak sağlanan etkileşim ve iletişimin geleneksel yöntemlerden daha fazla ön plana çıktığı gözlemleniyor. Bu bağlamda, şirketlerinde kendi içinde dijital iş modellerine geçtiği, dijitalleşme-dijital ekosistem odaklı yeniden yapılanmaların kısacası şirket içi dijital dönüşümün hız kazandığı görülmektedir.
Birçok kurumsal şirket, yeni değer yaratma potansiyeli ve hedefleri doğrultusunda artık aktif olarak dijital ekosistem iş modeline geçmeye başlamıştır İşini büyütmek, ağ ve portföyü genişletmek, yeni ürün ve hizmetlerden gelir elde etmek için entegre ağ ekonomisine yani dijital ekonomiye-dijital işletmeciliğe geçmeyi tercih etmektedir.
Dijital dünyanın, dijital teknoloji devriminin, dijital üretimin, dijital ticaretin, dijital hizmetin geldiği noktada Şirketler ihtiyaçlarına uygun bir ekosistem stratejisi üzerine hem yatırım yapmaya başlıyor hem de yeni dijital iş modellerine, organizasyon ve yönetim seçeneklerini değerlendiriyor. Şirketlerin ekosistem stratejilerini, içinde bulundukları sektörün pazar özellikleri ve eğilimleri ile bunların belirli ekosistemlere “uygunluğunu” değerlendirerek mesafe almaya çalıştıklarını görüyoruz. Şirkette entegre dijital ekosistemin inşası ile birlikte değer yaratma, işi büyütmek, yeni ürün-hizmetler yaratmak, yeni bir segment için uçtan uca bir çözüm oluşturmak veya kaliteyi-operasyonel verimliliği artırmak-maliyetleri düşürmek gibi hedeflere ulaşmak amaçlanıyor.
Şirketlerde dijital ekosistemin kurulması iç-dış paydaşlar ile işbirliği, temel işi ortaklıkları aracılığıyla büyütmek veya sıfırdan bir ekosistem oluşturmak şeklinde olabiliyor. Bankacılık, Telekomünikasyon, On-line satış şirketleri, teknoloji firmaları örneklerinde olduğu gibi mevcut altyapılarını ve teknolojilerini optimize etmek suretiyle diğer şirketlere sunan işletmeler, ölçek ekonomileri sayesinde yeni gelir akışları yaratabilmekte, yeni pazarlara-müşterilere ulaşabilmekte ve operasyonel maliyetlerini düşürebilmektedirler. Dijital ekosistemlere entegre olarak yeni ‘Çözüm Ortakları’ bulan şirketlerin bu ekosistem içinde değer yaratması, başarılı ekosistem oyuncuları arasında yer alması mümkün olabiliyor.
Şirketlerde Dijital Ekosistemin Tesisi İçin Öncelikle Yapılması Gerekenler:
-Şirket bazında ve şirketin paydaşları ile gerçekleştirilecek dijital etkileşim-dijital entegrasyon için GELİŞMİŞ ANALİTİK DİJİTAL ŞİRKET ZEKASI oluşturmak, yönetim kademesinden en alt çalışana kadar dijital yetkinliği yüksek insan kaynağının şirket bünyesinde oluşturulması, devamlılığı için ise eğitim kanalarının, yetenek geliştirme imkanlarının kullanılması
-Geleneksel şirket yönetim ve organizasyon modelinin terk edilerek, dijital tabanlı yönetimsel ve operasyonel yeniden yapılanmaya geçilmesi
-İnovasyona, girişimciliğe, katılımcılığa, paylaşıma, ortaklıklara, müşteri memnuniyetine odaklı yeni bir şirket felsefesinin benimsenmesi
-Şirketin mevcut yetkinliklerini, kapasitesini, yetkinlik alanlarını organize eden ve aynı zamanda şirketin potensiyelini-yetkinliklerini geliştirmeye, büyütmeye yönelik işbirliklerine-sinerjiye açık ortak platformların içinde yer almasına yönelik çalışmaların yapılması, işbirliklerinin tesis edilmesi
-Büyük Veri Biliminden faydalanmaya yönelik veri mühendisliğinin şirket politikalarının merkezinde yer almasının sağlanması