Barbaros Demirci
2024 Yılında Plastik Mamuller Üretimi Artmış Olmasına Rağmen 2020 Yılının %4 Altında Gerçekleşmiştir
Plastik mamul üretimi 2024 yılında 2023 yılına kıyasla miktar ve değer bazında %8 artış göstererek 9,9 milyon ton ve 40,9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılında üretim artmasına rağmen 2020 yılı üretiminin %4 altında gerçekleşmiştir. Son 5 yıl içinde yılda ortalama: miktar bazında %1 gerileyen ve değer bazında %8 artış gösteren plastik mamul üretimi 2024 yılında 9,9 milyon ton ve 40,9 milyar dolara olarak gerçekleşmiştir.
2024 yılında 9,9 milyon tonluk toplam plastik mamul üretimi içinde yaklaşık 3,96 milyon ton ile plastik ambalaj malzemelerinin başı çektiği, plastik inşaat malzemeleri üretiminin ise 2,2 milyon ton ile plastik ambalaj malzemelerini takip ettiği görülmektedir.
Plastik mamul ithalatı, 2024 yılında 2023 yılına kıyasla, miktar ve değer bazında %3 gerileyerek 739 bin ton ve 4 milyar 66 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Son 5 yıl içinde yılda ortalama: miktar bazında %6 değer bazında %9 artış gösteren plastik mamul ithalatı 2024 yılında 2023 yılına kıyasla miktar ve değer bazında %3 gerilemiştir.
Plastik mamul ihracatı, 2024 yılında 2023 yılına kıyasla miktar bazında %3 değer bazında da %2 artarak 2 milyon 700 bin ton ve 7 milyar 539 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Plastik mamul ihracatı 2020-2024 yılları arasında yılda ortalama miktar bazında %3 değer bazında ise %7 artış göstermiştir.
Türkiye her yıl 100’ün üzerinde ülkeden plastik mamul ithalatı yaparken 200’e yakın ülkeye de plastik mamul ihraç etmektedir. 2024 yılında 10 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın miktar bazında %70’ini değer bazında da %75,9’unu oluşturmuştur. Bu dönemde Çin’in toplam plastik mamul ithalatımızdan miktar bazında %20,8 ve değer bazında da %28,4 pay alarak en çok plastik mamul ithalatı yapılan ülke konumuna geldiği, Almanya’nın ise miktar bazında %18,4 değer bazında da %13,9 pay alarak ikinci büyük ithalat pazarını oluşturduğu görülmektedir. Çin ve Almanya dışında İtalya, İran, Güney Kore ve Fransa’nın toplam plastik mamullerde en büyük ithalat yaptığımız ülkeler konumunu koruduğu görülmektedir. Söz konusu dönemde 10 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın miktar bazında %45,3’ünü değer bazında da %48’1’ini oluşturmuştur. Bu dönemde Irak, İngiltere, İtalya, Almanya ve ABD plastik mamullerde en büyük ihraç pazarlarımızı oluşturmuştur.
Plastik mamullerde birim ithal fiyatları birim ihraç fiyatlarının daima üzerinde seyretmektedir. 2024 yılında plastik mamullerde ortalama ithalat fiyatları 5,50 $/Kg, ortalama ihracat fiyatları da 2,79 $/Kg olarak gerçekleşmiştir. İthalat fiyatları 2023 yılına kıyasla aynı düzeyde kalırken ihracat fiyatları %1 gerilemiştir. Söz konusu dönemde birim ihraç fiyatlarının birim ithal fiyatlarının %51’ini oluşturması, sektörde ihracattaki katma değerin düşüklüğünü göstermektedir.
Türkiye plastik mamul dış ticaretinde daima fazla vermektedir. Plastik mamul sektöründe 2024 yılında 1 milyon 961 bin ton ve 3 milyar 473 milyon dolar dış ticaret fazlası verilmiştir. Dış ticaret fazlası, 2023 yılına kıyasla miktar bazında %2 değer bazında %16 artmıştır. Plastik mamullerde dış ticaret fazlası 2020 – 2024 yılları arasında miktar bazında yılda ortalama %6 değer bazında da %7 artış göstermiştir.
Plastik mamul iç pazar talebi, 2024 yılında 2023 yılına kıyasla miktar bazında %1 gerilerken değer bazında da %2 artarak 7,9 milyon ton ve 37,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Plastik mamul iç pazar talebi, 2020 – 2024 yılları arasında yılda ortalama miktar bazında %6 değer bazında da %8 artış göstermiştir. 2024 yılında gerçekleşen 7,9 milyon tonluk plastik mamul iç tüketimin yaklaşık 3,2 milyon tonu otomotiv, ambalaj, inşaat ve elektronik gibi ihracatçı sektörler kanalı ile yarı mamul ve mamul şeklinde dolaylı olarak ihraç edilmiştir. Kalan 4,7 milyon tonluk kısım ise doğrudan tüketici tarafından tüketilmiştir.
Plastik mamul sektöründe miktar bazında, 2024 yılında ihracatın üretim içindeki payı %27’ye inerken ithalatın yurtiçi tüketim içindeki payı da %9’a düşmüştür.