Nisan 2023 Emtia Fiyat İndeksi

GENEL GÖRÜNÜM

Değerli Meslektaşlarımız,

Satınalma ve Tedarik Zinciri Yönetimi konusunda üst kurum kimliği ile hareket eden TÜSMOD olarak; mesleğimizin, meslaktaşlarımızın, üreticilerimizin ve ülkemizin gelişimi için ulusal ve uluslararası faaliyetlerimize seçim sonrasında devam edeceğiz. Bizleri derinden etkileyen deprem felaketi sonrası CPO Türkiye zirvesi dahil, toplu programlarımızı seçim sonrasına erteleyip, deprem yaralarını ne şekilde sarabileceğimize odaklandık ve bunun için depremden etkilenen üreticilerimiz için “Buy from Türkiye” altında DAP programını geliştirdik. Bu sayede yurtiçi ve yurtdışındaki satınalma yöneticilerinin alımlarını, deprem bölgesindeki üreticilerimizden yapması için farkındalık yarattık ve bize gelen talepleri ilgili üreticilere yönlendirdik. Bundan sonra benzer felaketleri yaşamamayı temenni ederken, bundan sonrası için de üzerimize düşen görevi yapmaya devam edeceğiz.

AA haberine göre; Dünya Bankası, emtia fiyatlarının 2023'te yıllık %21 düşmesinin beklendiğini bildirdi. Banka, Emtia Piyasaları Görünüm Raporu'nun Nisan 2023 sayısını "Düşük Fiyatlar, Biraz Rahatlama" başlığıyla yayımladı. Raporda, küresel emtia fiyatlarının 2023'ün ilk çeyreğinde %14 düştüğü ve mart sonu itibarıyla Haziran 2022'deki tarihi zirvesinin yaklaşık %30 altında bulunduğu belirtildi. Rusya-Ukrayna savaşının ardından emtia fiyatlarında görülen artışın, yavaşlayan ekonomik faaliyet, olumlu kış şartları ve emtia ticaretinde akışın yeniden sağlanmasıyla hafiflediğine işaret edilen raporda, bu yılın geri kalanında emtia fiyatlarının genel olarak değişim göstermeyeceğinin tahmin edildiği kaydedildi. Raporda, ancak fiyatların satın alma gücü ve gıda güvenliği üzerinde baskı oluşturmaya devam edecek şekilde pandemi öncesi seviyelerin üzerinde kalmasının beklendiği aktarıldı. Kısmen ticari kısıtlamalar nedeniyle enerji ve metal arzındaki olası aksamaların, artan jeopolitik gerilimlerin, Çin'in sanayi sektöründe beklenenden daha güçlü bir toparlanma göstermesinin ve olumsuz hava olaylarının fiyatlara yönelik yukarı yönlü riskler arasında yer aldığına dikkat çekilen raporda, hayal kırıklığı yaratan küresel ekonomik büyümenin en büyük aşağı yönlü risk olduğu vurgulandı. Raporda, fiyatlardaki düşüşün, dünya genelinde gıda güvensizliği ile karşı karşıya kalan yaklaşık 350 milyon insanı az da olsa rahatlatmasının beklendiği ifade edildi. Şubat ayı itibarıyla yıllık gıda enflasyonun dünya genelinde %20 ile son 20 yılın en yüksek seviyesinde olduğu kaydedilen raporda, gıda fiyatlarının 2023'te %8 düşmesi beklense de 1975'ten bu yana en yüksek ikinci seviyesinde olacağı aktarıldı. Enerji fiyatlarının bu yıl %26 düşmesinin beklendiği belirtilen raporda, Brent tipi ham petrolün fiyatının bu yıl varil başına ortalama 84 dolar olmasının tahmin edildiği bunun 2022 ortalamasının %16 altında olduğu bildirildi. Avrupa ve ABD'de doğal gaz fiyatlarının 2022 ile 2023 yılları arasında yarıya ineceği tahmin edilirken, kömür fiyatlarının 2023'te %42 azalmasının beklendiği aktarıldı. Gübre fiyatlarının en son 2008-2009 gıda krizi sırasında görülen seviyelere yakın olduğuna işaret edilen raporda, gübre fiyatlarının da 2023'te %37 azalarak 1974'ten bu yana en büyük yıllık düşüşü kaydetmesinin tahmin edildiği belirtildi. Raporda, bu yıl beklenen büyük düşüşlere rağmen tüm ana emtia gruplarının fiyatlarının 2015-2019 yılları arasındaki ortalama seviyelerinin oldukça üzerinde kalacağı kaydedildi.

Dünya haberine göre; emtia piyasası üzerindeki baskı artıyor. ABD Merkez Bankası'nın (Fed) gelecek dönem para politikasına ilişkin belirsizliklerin yeniden artmasıyla emtia piyasasında düşüş eğilimi hakim olurken, oynaklığın görüldüğü sert hareketler de öne çıktı. ABD'de hem makroekonomik veri akışı hem de Fed yetkililerinin açıklamaları varlık fiyatlarının yön bulmasını zorlaştırdı. Fed'in "Bej Kitap" raporunda, son haftalarda genel ekonomik faaliyetin "çok az" değiştiği, büyüme beklentilerinin ise büyük oranda değişmediği kaydedildi. Analistler, ABD'de açıklanan makroekonomik verilerin ekonomik aktiviteye ilişkin karışık sinyaller vermesi ve ABD Merkez Bankası (Fed) üyelerinin "şahin" yorumlarının gelecek dönem para politikasına ilişkin beklentileri yeniden belirsizleştirdiğini aktararak, söz konusu durumun altının ons fiyatını baskıladığını ifade etti. Altın ve gümüşteki aşağı yönlü seyre karşın devam eden resesyon endişeleri, paladyum ve platine olan talebi artırdı. Bu sebeplerle, tezgah üstü piyasada, nisan ortasında bakır %2,8, nikel %0,6, çinko %5,2 azalırken, alüminyum %0,9 arttı. Kurşunda ise yatay bir seyir izlendi. Enerji emtiasında da sert dalgalanmalar öne çıktı. Brent petrol %5,3 düşüş, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gaz ise %5 artış kaydetti. Brent petrol fiyatlarındaki düşüşte, ABD ekonomisine ilişkin resesyon ve petrol talebi endişeleri etkili oldu. Sıcaklıların tekrar düşeceğine ve ısı talebinin artacağına yönelik öngörülerle doğal gaz fiyatları arttı. ABD’de elektrik üretiminin artması da doğal gaz fiyatlarının artmasını sağlayan faktörlerden bir tanesi oldu.

Capital haberine göre, IMF, Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'nun Nisan 2023 sayısını "Zorlu Bir Toparlanma" başlığıyla yayımladı. IMF Dünya Ekonomik Görünüm raporunda Türkiye'nin 2023 yılı büyüme tahminini %3'ten %2,7'ye düşürdü. 2024 tahminini ise %3.6 ile yukarı yönlü revize eden kurum bu yıl için küresel büyüme tahminini de düşürdü. IMF Ekim ayı Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'nda 2023 ve 2024’te Türkiye’nin %3 büyüyeceğini öngörmüştü. IMF 2023 yılı Türkiye ortalama TÜFE tahminini %50,6 olarak belirlerken 2024’te ortalama TÜFE’yi %35,2 olarak öngördü. IMF Ekim raporunda 2023 için ortalama TÜFE’yi %51,2, 2024’ü ise %24,2 olarak tahmin etmişti. Cari denge/GSYH tahmini 2023 için eksi %4, 2024 için eksi %3,2 olarak öngörüldü. 2023 işsizlik tahmini %11, 2024 işsizlik tahmini %10,5 oldu. Uluslararası Para Fonu (IMF), küresel ekonomik büyüme tahminini bu yıl için %2,9'dan %2,8'e ve 2024 için %3,1'den %3'e düşürdü. IMF'nin ocak ayında yayımlanan tahminlerinde, dünya ekonomisinin 2023'te %2,9 ve 2024'te %3,1 büyüyeceği öngörülmüştü. Raporda, küresel ekonomik büyüme oranının 5 yılda %3'te sabitlenmesinin beklendiği, bunun 1990'dan bu yana en düşük orta vadeli büyüme tahmini olduğu belirtildi. Küresel enflasyonun ise düşük emtia fiyatları nedeniyle 2022'deki %8,7 seviyesinden 2023'te %7'ye düşmesinin beklendiği aktarılan raporda, çekirdek enflasyonun daha yavaş düşebileceği ve enflasyonun hedefe döndürülmesinin 2025'ten önce olası olmadığı bildirildi. Gelişmiş ekonomilerin büyümesinde belirgin bir yavaşlama görülmesinin beklendiğine işaret edilen raporda, geçen yıl %2,1 büyüdüğü tahmin edilen ABD ekonomisinin, bu yıl %1,6 ve 2024'te %1,1 büyümesinin beklendiği kaydedildi. Geçen yıl %3,5 olduğu tahmin edilen Avro Bölgesi ekonomisinin büyüme hızının da bu yıl %0,8'e gerilemesinin beklendiği aktarılan raporda, bölge ekonomisinin 2024'te %1,4 büyümesinin tahmin edildiği açıklandı. Daha önce bu yıl %0,6 daralması öngörülen İngiltere ekonomisinin %0,3 küçülmesinin beklendiği aktarılan raporda, ülke ekonomisinin 2024 yılı büyüme tahmininin %0,9'dan %1'e çıkarıldığı bildirildi. Raporda, söz konusu revizyonlarla gelişmiş ülkeler grubuna yönelik büyüme beklentileri 2023 yılı için %1,2'den %1,3'e çıkarılırken, 2024 için %1,4 olarak korunduğu kaydedildi. Yükselen piyasalar ve gelişmekte olan ülke ekonomilerinin büyüme tahminlerine de yer verilen raporda, Çin'in bu yıla ilişkin ekonomik büyüme beklentisinin %5,2 ve 2024 yılı büyüme tahmininin %4,5 olarak korunduğu aktarıldı. Hindistan ekonomisinin büyüme beklentisinin bu yıl için %6,1'den %5,9'a ve gelecek yıl için %6,8'den %6,3'e indirildiği kaydedilen raporda, Rusya ekonomisi ile ilgili büyüme tahmini bu yıl için %0,3'ten %0,7'ye çıkarılırken, gelecek yıl için %2,1'den %1,3'e düşürüldüğü belirtildi. Raporda, bu revizyonlarla yükselen piyasalar ve gelişmekte olan ülke ekonomilerine yönelik büyüme beklentisinin 2023 için %4'ten %3,9'a indirildiği, 2024 yılı için %4,2 olarak korunduğu aktarıldı.

Tüm bu gelişmeler altında, emtia fiyat analizleri aşağıdaki şekilde ele alınmıştır.

Selamlarım ve saygılarımla.

Metal-Demir-Çelik:

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Bakır fiyatları Nisan ayını %4.07’lik azalış ile 8.569 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Bakır Stokları ise aynı ay için %0.27’lik düşüş gösterdi. Analistlere göre, Bakır fiyatları, ABD'de yüksek faizler, Çin'de beklenenden daha zayıf talep toparlanması ve bankacılık sektöründeki sorunlar nedeniyle riskten kaçış hissiyatı ile düştü. Çin'den güçlü bir talep toparlanması bekleniyor ancak toparlanmanın şu ana kadar nispeten kısa sürdüğü ve beklenenden daha zayıf olduğu belirtiliyor. ABD'de daha yüksek faiz beklentilerinin yanı sıra bankacılık sektöründeki sorunlar, hissiyatı daha da kötüleştirdi. Çin'in 1-3 Mayıs tatiline girmesiyle, Bakır talebinin Mayıs’ın ilk haftasında daha da zayıf olması bekleniyor. T.C. Ticaret Bakanlığı’nın Miningweekly kaynaklı haberine göre; yöneticiler ile analizciler Nisan ayı sonunda önemli bir endüstri konferansında, pek çok elektronik cihazı üretmek için yerkürenin bakıra olan iştahının önümüzdeki on yılda bakır sunumunu aşacağını, dolayısıyla düzinelerce yeni bakır madeni açılmaması durumunda iklim hedeflerinin tehlikeye gireceğini dile getirdiler. Yöneticiler ile analizcilerin sözkonusu öngörüsü, motorlarda, pillerde, kablolamada yaygın olarak kullanılan, elektriği en iyi ileten metallerden biri olan bakır da içerisinde olmak üzere, yerkürenin yeşil enerjiye geçişi için gerekli olan metalleri nereden, nasıl sağlayabileceği konusunda artan gerilimi gözler önüne sermekte. Trafigura'nın tepe Yöneticisi, Yerküre Bakır Konferansı'nda, "Yeterli bakırımız olmazsa enerji geçişinde önemli bir biçimde kısa devre yaşanabilir." yorumunda bulundu. Uluslararası Bakır Birliği (UBB) tarafından yayınlanan verilere göre, küresel bakır sunumunun 2035 yılına kadar yıllık %26 oranında artışla 38,5 milyon tona çıkması beklenirken, artan geri dönüşüme rağmen yine de bakır sunumunun bakır isteminin %1,7 oranında altında kalması olası. ING Nisan ayı raporunda, Bakır fiyatlarını 2023 Q2, Q3, Q4 için sırasıyla, 8.950, 8.980, 9.000 USD/ton olarak tahmin ederken; 2023, 2024 ve 2025 yılları için ortalama Bakır fiyatlarını sırasıyla 8.970, 9.100 ve 9.300 USD/ton olarak öngördü. Citi, yıllık ortalama bakır fiyat tahmini 2023, 2024 ve 2025 yılları için sırasıyla;  8.607 USD/ton’dan 8.733 USD/ton’a, 9.000 USD/ton’dan 10.000 USD/ton’a ve 9.000 USD/ton’dan 10.000 USD/ton’a yükseltti.

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Alüminyum fiyatları Nisan ayını %0.17’lik artış ile 2.340 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Alüminyum Stokları ise aynı ay için %9.14’lük artış gösterdi. Inversting haberine göre; Çin'in Mart ayında birincil alüminyum üretimi bir önceki yıla göre arttı, ancak önceki aylara göre daha yavaşladı. Yavaşlamaya gerekçe olarak Yunnan eyaletindeki elektrik kesintileri gösterildi. Ulusal İstatistik Bürosunun verilerine göre Çin'de geçen ay yıllık %3 artışla 3,37 milyon ton birincil alüminyum üretildi. Verilere göre, yılın ilk üç ayında Çin, geçen yılın aynı dönemine göre %5,9 artışla 10,1 milyon ton birincil alüminyum üretti. ING Nisan ayı raporunda, Alüminnum fiyatlarını 2023 Q2, Q3, Q4 için sırasıyla, 2.450, 2.500, 2.550 USD/ton olarak tahmin ederken; 2023, 2024 ve 2025 yılları için ortalama Alüminyum fiyatlarını sırasıyla 2.475, 2.600 ve 2.800 USD/ton olarak öngördü. Citi, 0-3 aylık dönemde Alüminyum fiyat beklentisini 2.400 USD/ton olarak sürdürürken; yıllık ortalama tahminini 2023 için 2.561 USD/ton’dan 2.475 USD/ton’a; 2024 için 2.900 USD/ton’dan, 2.800 USD/ton’a ve 2025 için 3.000 USD/ton’dan 2.900 USD/ton’a revize etti. Independent'ın haberine göre 13 milyondan fazla nüfusa sahip Batı Afrika ülkesi Gine, dünyanın en büyük boksit rezervlerine sahip. Kahverengi-kırmızı renkteki bir taş olan boksit, alüminyum üretiminde temel kaynak olarak işlev görüyor. Alüminyum ise elektrikli araçlarda yoğun oranda kullanılıyor. Nedeni bu hafif metalin, elektrik araçların çeliğe göre çok daha uzun süreler yol kat etmesine olanak tanıması. Uzmanlar 2020'ler boyunca küresel elektrikli araç satışının 9'a katlanacağını, alüminyum talebinin ise %40 artış göstereceğini tahmin ediyor.

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Nikel fiyatları Nisan ayını %3.08’lik artış ile 23.760 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Nikel Stokları ise aynı ay için %10.02’lik azalış gösterdi. Outokumpu paslanmaz çelik Mayıs 2023 prim fiyatlarını; 430 kalite için 11 EUR/ton artış, 304 kalite için 119 EUR/ton azalış ve 316 kalite için 833 EUR/ton azalış ile açıkladı. ING Nisan ayı raporunda, Nikel fiyatlarını 2023 Q2, Q3, Q4 için sırasıyla, 24.500, 25.000, 25.500 USD/ton olarak tahmin ederken; 2023, 2024 ve 2025 yılları için ortalama Nikel fiyatlarını sırasıyla 25.250, 23.000 ve 24.000 USD/ton olarak öngördü. Citi, 2023 nikel fiyat tahminini 23.443 USD/ton’dan 23.258 USD/ton’a, 2024 nikel fiyat tahminini ise 22.000 USD/ton’dan 20.000 USD/ton’a güncelledi. Endonezya, ABD'ye kritik madenler için sınırlı serbest ticaret anlaşması teklifi sunacak. Endonezya'nın Amerika Birleşik Devletleri ile bir serbest ticaret anlaşması yok, ancak nikel ürünleri batarya tedarik zincirinde giderek daha önemli hale geliyor. Güneydoğu Asya ülkesi, Tesla ve Ford gibi ABD şirketleri de dahil olmak üzere batarya ve EV üreticilerinden yatırım çekmek için dünyanın en büyük nikel rezervlerinden yararlanmaya çalışıyor.

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Çinko fiyatları Nisan ayını %7.85’lik azalış ile 2.678 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Çinko Stokları ise aynı ay için %17.53’lük artış gösterdi. ING Nisan ayı raporunda, Çinko fiyatlarını 2023 Q2, Q3, Q4 için sırasıyla, 3.000, 3.050, 3.050 USD/ton olarak tahmin ederken; 2023, 2024 ve 2025 yılları için ortalama Çinko fiyatlarını sırasıyla 3.050, 3.000 ve 3.000 USD/ton olarak öngördü. Citi, 2023 yılı için Çinko fiyat tahminini 2.958 USD/ton’dan 2.882 USD/ton’a düşürdü. SP Global analistlerine göre, Çin'in ekonomik toparlanması, genişleyen imalat faaliyeti ve gelişen emlak sektörü ile aşağı yönlü talep göz önüne alındığında, Çin'in 2023 çinko talebi büyüme tahmini %1,5 olacak. 2023 için ortalama çinko fiyat tahminini 3.232 USD/ton'a düşüren analistler, Çin'deki elektrik kesintileri göz önüne alındığında hala 184.000 tonluk bir pazar açığı bekliyor. Analistler, 2023'te küresel rafine çinko arzı için %1,9'luk büyümenin ardından, 2024'te, enerji koşullarının iyileşmesiyle birlikte %3,5 ile daha güçlü bir üretim artışı bekliyor.

Londra Metal Borsası (LME) verilerine göre Kurşun fiyatları Nisan ayını %0.72’lik artış ile 2.160 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, LME Kurşun Stokları ise aynı ay için %22.46’lık artış gösterdi. Aynı dönem için LME Kalay fiyatları %1.06’lık artış ile 26.300 dolar/ton olurken, LME Kalay stokları %34.97’lik azalış gösterdi. Çin'de kalay fiyatları, Nisan ayı ortasında, büyük kalay cevheri üreticisi Myanmar'da arzı tehdit eden olası maden yasağına ilişkin piyasada dolaşan söylentilerin ardından %11 artarak yaklaşık iki ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Dünyanın en büyük rafine kalay üreticisi olan Çin, 2022'de kalay cevheri ithalatının %77'sinin Myanmar'dan sağladı. Çin'in gümrük verilerine göre geçen yıl Myanmar'dan 187.260 ton kalay ithal etti. Myanmar'ın Wa Eyaleti Merkezi Ekonomik Planlama Komitesi, 15 Nisan'da yayımlanan bir belgede, "1 Ağustos 2023'ten itibaren arama, madencilik ve işleme dahil madenlerdeki çalışmalar askıya alınacak." ifadeleri yer aldı. Belge henüz bağımsız kaynaklarca doğrulanmadı. ING Nisan ayı raporunda, Kurşun fiyatlarını 2023 Q2, Q3, Q4 için sırasıyla, 2.110, 2.200, 2.150 USD/ton olarak tahmin ederken; 2023, 2024 ve 2025 yılları için ortalama Kurşun fiyatlarını sırasıyla 2.150, 2.100 ve 2.050 USD/ton olarak öngördü.

Demir Cevheri fiyatları, Nisan ayını %17.19’luk azalış ile 106 dolar/ton seviyelerinde kapatırken, TÜSMOD Hurda Demir fiyat endeksi Nisan ayında %1.16 düşüş yönlü oldu. LME Çelik Hurda CFR Türkiye (Platts) fiyatları Nisan ayında %6.34’lük azalış kaydederken, son 12 aylık değişim %31,53 düşüş yönlü oldu. LME İnşaat Çeliği FOB Türkiye (Platts) fiyatları ise Nisan ayında %7.09’luk düşüş  gösterirken, son 12 aydaki değişim %27.82 azalış yönlü oldu. SteelOrbis haberine göre; Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Solutions üç aylık demir cevheri raporunda, 2023 yılına yönelik demir cevheri fiyat tahminini Çin ekonomisinin toparlanmasıyla iyileşen beklentiler sayesinde 110$/mt’dan 125$/mt’a yükseltti. Kuruluş Çin’de sıfır virüs vakası politikasının gevşetilmesinin ve emlak sektörü reformunun kısa vadede demir cevheri fiyatlarını destekleyeceğini belirtti. Arz tarafında ise Fitch Solutions, Avustralya, Brezilya ve Afrika’da devreye alınacak yeni kapasitelerle 2028 yılına kadar %3,1’lik artış görülmesini bekliyor. Fitch uzun vadede talepte kaydedilen büyümenin yavaşlaması ve artan arz nedeniyle demir cevheri fiyatlarının 2032 yılına kadar 50$/mt’a düşeceğini tahmin ediyor. ING Nisan ayı raporunda, Denir Cevheri fiyatlarını 2023 Q2, Q3, Q4 için sırasıyla, 125, 130, 125 USD/ton olarak tahmin ederken; 2023, 2024 ve 2025 yılları için ortalama Demir Cevheri fiyatlarını sırasıyla 125, 90 ve 85 USD/ton olarak öngördü.

Plastik ve Kauçuk:

Nisan ayında plastik fiyatlarında ortalama %0.52’lik azalış görülürken, en yüksek artış %1.76 ile PC fiyatlarında görülürken, bunu %0.70 ile ABS ve EVA takip etti. En yüksek azalış ise -%4.82 ile PE fiyatlarında görüldü. Trinseo ve Avrupa'daki bağlı şirketleri bugün tüm polistiren (PS), ABS ve SAN sınıfları için bir fiyat artışı duyurdu. 1 Mayıs 2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere; GPPS ve HIPS ürünleri 75 EUR/ton, ABS reçineleri 25 EUR/ton ve SAN reçineleri 30 EUR/ton artış gösterecek. Chemorbis haberlerine göre; Çin, bu yıl 8 milyon tondan fazla PP kapasitesi eklemeye hazırlanıyor ve bunun halihazırda %22’si ilk çeyrekte faaliyete geçti. Ancak, Nisan ayı için planlanan yaklaşık 2,3 milyon ton/yıl PP kapasitesinin faaliyete geçişi kısa bir süreliğine de olsa yine ertelendi. Diğer bir deyişle, PP piyasaları hemen olmasa da yakın bir tarihte bir dizi muazzam kapasite ilavesine daha hazırlanıyor olacak. Mayıs ve Haziran aylarına ertelenen faaliyete geçişler, bu yıl için Çin’de planlanan toplam yeni PP kapasitelerinin %65’ini oluşturuyor. Bu kapasitelerin yakında faaliyete geçmesi kaçınılmaz görünüyor. Yurtiçi PP piyasasını baskı altına alan birçok faktör bulunuyor. Ticari faaliyetlerinse Mayıs seçimleri ve parite endişeleri nedeniyle daha da yavaşlaması muhtemel. Bazı oyuncular, Mayıs ayında satışların durgun olması durumunda fiyat aralıklarının üst sınırlarında bazı aşağı yönlü düzeltmeler yapılabileceğini düşünüyor. Uzun tatillerin ardından Çin’in dönüşü merak edilirken, diğer global piyasalar da yakından takip edilecek.  Suudi Arabistan malı homo PP rafya ve elyaf fiyatları CIF Türkiye, %6,5’e tabi peşin ödemeli bazında 1030-1060$/ton ve 1070-1100$/tonda stabil değerlendirildi. Çoğu oyuncu, Suudi malı rafya işlemlerinin 1030-1050$/ton seviyelerinde gerçekleştiğini doğruladı. Rus malı rafya ve elyaf sırasıyla $1070/ton ve 1090$/tondan bildirilse de ilgi görmedi. Bu arada, Umman malı rafya 1060$/tondan teklif edildi. Türkiye’de, oyuncular düzenli PE tedarikçilerinden gelecek yeni fiyat açıklamaları öncesi beklemede kaldı. Oyuncular, Mayıs’ın ilk haftasında yeni ayın PE tekliflerini duymayı umuyor. Yurtiçindeki finansal sorunlar ve seçim sonrası döneme ilişkin belirsizlik, Avrupa ve Asya’daki stabil veya gevşeme yönlü eğilim ve gerileyen vadeli petrol işlemleri, Türkiye’de bir miktar indirim görüleceği tahminlerini geçerli tutuyor. Yine de bazı alıcılar, fiyatların artık dramatik düşüşler gösteremeyeceğine dair tahminler sebebiyle yılın 2. yarısının başlarında gelecek şekilde ihtiyaçları ölçüsünde yola bir miktar mal koymayı düşünebilir. Türkiye’de, PVC piyasaları yeni aya ilave düşüşlerle başladı. 1 Mayıs tatili nedeniyle kısalan bu haftada, piyasa faaliyetleri durgun seyretti. Piyasa görünümünün belirsizliğini koruması da buhdurgunlukta kısmen etkili oldu. Kısa vadeli beklentiler yine ufak fiyat düşüşlerine işaret ediyor. Yaklaşan Mayıs seçimleri ve nakit akışına ilişkin endişeler, Türkiye PVC piyasalarının yakın vadeli görünümünü gölgeleyen başlıca faktörler arasında yer alamaya devam ediyor. Amerikan mallarının izleyeceği yön de önümüzdeki günlerde takip edilmesi gereken bir diğer kritik konu olmaya devam ediyor. Zira çoğu oyuncu, netback avantajı nedeniyle ABD’li satıcıların Avrupa piyasalarına yönelip yönelmeyeceğinden emin değil. Türkiye’de, ithal şişelik PET piyasaları Çin’in ihracat piyasalarında görülen stabiliteye paralel olarak değişmedi. Ancak, düşen petrol fiyatları ve hammadde piyasaları şişelik PET piyasası üzerinde baskı kurdu. Bu arada, yurtiçi şişelik PET fiyatları beklenenden daha zayıf seyreden talep ve bol tedarike bağlı olarak hafif geriledi. Polyesterlere gelince, talepsizlik ve Asya’da düşen hammadde fiyatları piyasa üzerinde baskı kurmaya devam etti ve PET tekstil cips fiyatlarını Aralık 2022’den bu yana ilk kez aşağı çekti. Şişelik PET piyasasında, oyuncular uzun termin sürelerinin ithal mala olan ilgiyi azaltması ve daha fazla alıcının yurtiçi mallara yönelmesini sağlaması nedeniyle, fiyatların yakın vadede çoğunlukla bu seviyelerde seyretmesini bekliyor. Türkiye’de, spot bazında düşen hammadde piyasaları ve zayıf talep, tatil nedeniyle kısalan haftada PS piyasalarını çoğunlukla stabil veya düşüş eğilimli tuttu. Avrupa’dan Mayıs teklifleri, artan stiren kontratını takiben Nisan’a kıyasla artışlarla açıklanırken, tüketicilerden direnç gördü. İki PS piyasası da haftalardır zayıf talep ve nakit sıkıntılarının gölgesi altında seyrediyor. Gelecek hafta gerçekleşecek olan seçimler de oyuncular üzerindeki baskıyı perçinlerken, talebin en azından seçim sonrasına dek iyileşmesi beklenmiyor. Türkiye’de, ithal ve yurtiçi piyasalar kısıtlı fiyat görüşmeleri nedeniyle ABS fiyatları stabil kalırken, genel hava enerji kompleksindeki sert düşüşler ve seçim öncesi belirsizlikler nedeniyle zayıf kaldı. Yine de, Avrupa’dan Mayıs için ABS teklifleri yükselen stiren kontratının desteğiyle Nisan ayına kıyasla stabil seviyelerde açıklandı. İthal ve yurtiçi ABS piyasaları, zayıf talep ve gerileyen hammadde maliyetlerinin baskısı altında kalmayı sürdürdü.

Enerji ve Petrol:

BOTAŞ'ın internet sitesinde Mayıs ayına ilişkin tarife tablosu yayımlandı. Ekonomim haberine göre; BOTAŞ internet sitesinde yayımlanan 1 Mayıs 2023'ten geçerli tarifede, toptan satış fiyatlarında herhangi bir değişiklik yapmadığını açıkladı. BOTAŞ Nisan ayı tarifesinde indirim yapmıştı. Tarifeye yönelik yapılan duyuruda, 2022 Ekim ayı sonrasında çeşitli dönemlerde yapılan indirimlerle, 2022 Ekim ayı itibariyle toptan satış tarifesinde sanayide kullanılan doğal gaz toptan satış fiyatının %52,43 ila %63,63 oranında daha ucuz olduğu, elektrik üretiminde kullanılan gazın ise %51,52 oranında daha ucuz bulunduğu belirtildi. Yurtiçi pompa fiyatları Nisan ayında Motorin’de %3,24 ve Benzin’de %4,46 azalış gösterdi. Paraanaliz haberine göre; Analistlerin çoğu, OPEC+’ın Mayıs ve Aralık ayları arasında günlük 1,16 milyon varillik (bpd) sürpriz ilave kesintilerinin bu yılın ikinci yarısında arzı önemli ölçüde sıkılaştırmasını bekliyor. Reuters, petrol fiyatlarının 90 dolara çıkacağını duyurdu. Reuters’in 40 analist ve ekonomistle yaptığı bir ankete göre, petrol fiyatları Çin talebi ve OPEC+’ın son üretim kesintilerini takiben sıkılaşan piyasanın etkisiyle bu yılın sonunda varil başına 90 dolara yükselecek. Uzmanlara göre, Brent Ham petrol fiyatlarının bu yıl varil başına ortalama 87,12 dolar olması bekleniyor, bu Mart ayındaki bir önceki ankete göre daha yüksek bir ortalama tahmin. Mart ayındaki Reuters anketindeki varil başına ortalama 80.88 $ tahmini ile karşılaştırıldığında, Nisan anketindeki analistlerin beklentisine göre ABD kriteri WTI Crude , bu yıl varil başına ortalama 82.23 dolar olarak belirlendi. Petrol fiyatlarının bu denli yükselmesi aynı paralelde tüm akaryakıt fiyatlarına gelecek zamma işaret ediyor. Şu anda İstanbul’da 20.37 TL/LT olan benzinin 22-23 TL olması, şu anda İstanbul’da 19.75 TL/LT olan motorinin 22 TL bandına yerleşmesi anlamına geliyor. Dünya haberine göre; ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA), OPEC+ grubu tarafından yapılan üretim kesintilerini gerekçe göstererek bu yıla ilişkin petrol fiyatı tahminini yukarı yönlü revize etti. EIA'nın "Nisan 2023 Kısa Dönem Enerji Görünümü Raporu"nda, bu yıl için Brent türü ham petrolün ortalama varil fiyatının 85,01 dolar olacağı tahmin edildi. Bu rakam mart ayı raporunda 82,95 dolardı. Raporda, Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varil fiyatının da bu yıl için 79,24 dolar olacağı öngörüldü. WTI'nın varil fiyatı martta 77,10 dolar olarak tahmin edilmişti. Gelecek yıl ise Brent türü ham petrolün varil fiyatının 81,21 dolar, WTI türü ham petrolün varil fiyatının ise 75,21 dolar olması bekleniyor. EIA, fiyatlardaki yukarı yönlü revizyonun küresel petrol üretiminde beklenen azalmaya karşın küresel petrol tüketiminin değişmemesinden kaynakladığını açıkladı. CNNTürk haberine göre; JPMorgan analistleri, Fede'in faiz artırımlarını duraklatmasının beklenmesiyle birlikte petrol fiyatlarının yakında daha da toparlanmaya hazır olduğunu söyledi. Yakın tarihli bir nota göre, 1988'den bu yana, bir sıkılaştırma döngüsündeki son artışı, üç ay sonra Brent ham petrolünün fiyatındaki artışlar izledi ve ortalama %9 geri döndü. JPMorgan, Brent'in dördüncü çeyrekte mevcut seviyelerden %9.5 artışla 94 dolara yükseleceğini tahmin ediyor.  Analistler, "Şimdilik ana çıkarım: Fed faiz artırım kampanyasını yakında durdurursa, en olası senaryo petrolün iyi performans göstermesidir" değerlendirmesini yaptı.

Döviz Kurları:

TCMB 28 Nisan 2023 kapanış verilerine göre, USD döviz satış kuru bazında %1.43’lük artış ile 19,46 TL; EUR döviz satış kuru bazında %2.47’lik artış ile 21,40 oldu. EUR/USD paritesi ise Nisan ayında %1.03 artarak, 1.0995 seviyesine yükseldi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Nisan ayı Piyasa Katılımcıları Anketine göre; cari yıl sonu döviz kuru (ABD Doları/TL) beklentisi bir önceki anket döneminde 22,91 TL iken, bu anket döneminde 23,15 TL olmuştur. 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi ise bir önceki anket döneminde 23,52 TL iken, bu anket döneminde 24,08 TL olarak gerçekleşmiştir. ING nisan ayı raporunda, USD kurunu 2023 Q2, Q3, Q4, 2024 yıl sonu ve 2025 yıl sonu için sırasıyla 21.40, 23.15, 24.00, 27.50 ve 30.00 olarak açıklarken; aynı dönemler için EUR/USD paritesini 1.10, 1.12, 1.15, 1.15 ve 1.15 olarak açıkladı. Ekonomim haberine göre, Deutsche Bank AG'nin Makro Araştırma Başkanı Tim Baker, Federal Reserve'in faiz artırımında duraklama sinyali vermesi ve Avrupa Merkez Bankasının politikayı sıkılaştırmaya devam etmesiyle birlikte euro'nun muhtemelen 2021'den bu yana en yüksek seviyesine yükseleceğini söyledi. Baker, EUR/USD paritesinin yıl ortasına kadar 1,15'e doğru kaymaya devam edeceğini öngörürken, Fed'in şu anda duraksamaya açık göründüğünü ancak ECB'nin hâlâ yapması gereken işlerinin olabileceğini ve niceliksel gevşeme programını hızlandırmasını beklediklerini belirtti.

Yurtiçi Fiyat  ve Maliyet Endeksleri:

TUİK verilerine göre, 2023 yılı Nisan sonu itibariyle TÜFE ve Yİ-ÜFE ortalaması bir önceki aya göre %1,60; bir önceki yılın Aralık ayına göre %11,16 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %47,90 artış olarak gerçekleşti. TÜİK verilerine göre; Yİ-ÜFE (2003=100) 2023 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %0,81, bir önceki yılın Aralık ayına göre %7,11, bir önceki yılın aynı ayına göre %52,11 ve on iki aylık ortalamalara göre %105,50 artış gösterdi. Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %63,87, imalatta %48,24, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %50,27 ve su temininde %72,84 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında %41,11, dayanıklı tüketim malında %50,57, dayanıksız tüketim malında %72,13, enerjide %49,93 ve sermaye malında %51,46 artış olarak gerçekleşti. Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %2,42 artış, imalatta %2,54 artış, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %16,98 azalış ve su temininde %1,63 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında %2,26 artış, dayanıklı tüketim malında %2,32 artış, dayanıksız tüketim malında %3,57 artış, enerjide %9,72 azalış ve sermaye malında %3,07 artış olarak gerçekleşti. Yıllık azalış gösteren tek alt sektör %1,03 ile kok ve rafine petrol ürünleri oldu. Buna karşılık diğer madencilik ve taş ocakçılığı ürünleri %116,52, içecekler %113,06, temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları %93,61 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu. Aylık en yüksek azalış; %16,98 ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme, %5,37 ile tütün ürünleri, %3,46 ile ham petrol ve doğal gaz alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık metal cevherleri %4,74, diğer madencilik ve taş ocakçılığı ürünleri %4,13, gıda ürünleri %4,08 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.