Prof. Dr. Ali Rıza Büyükuslu
Dijitalleşme ve AI İnsan Merkezli Dönüşüm
Türk Endüstrisinin Dijitalleşmesi ve AI Human-Centric Tabanlı Dönüşüm İçin Beş Yol Haritası
Dijitalleşme ve yapay zeka (AI) teknolojileri endüstriyel üretim süreçlerini dönüştürme potansiyeline sahiptir. Bu teknolojiler, üretim süreçlerini optimize ederek verimliliği artırmakta ve rekabet gücünü yükseltmektedir.
Türk endüstrisinin dijitalleşme ve yapay zeka tabanlı dönüşümünü gerçekleştirmesi için izlenmesi gereken beş önemli yol haritası önerimiz aşağıda sunulmuştur:
1. Stratejik Planlama ve Dijital Yol Haritası Oluşturma
Tanım ve Amaç:
Şirketlerin dijitalleşme sürecine başlamadan önce net bir stratejik planlama yapmaları ve dijital dönüşüm yol haritası oluşturmaları gerekmektedir. Bu yol haritası, hedefleri belirlemeye, kaynakları tahsis etmeye ve dönüşüm sürecinin izlenebilirliğini sağlamaya yardımcı olur.
Atılması Gereken Adımlar:
- Durum Analizi; Mevcut iş süreçlerinin ve teknolojik altyapının analizi.
- Vizyon ve Hedef Belirleme; Dijital dönüşümün nihai hedeflerini ve kilometre taşlarını belirleme.
- Yol Haritası Geliştirme; Hedeflere ulaşmak için gerekli adımları, kaynakları ve zaman çizelgesini içeren ayrıntılı bir plan oluşturma.
- Risk Yönetimi; Potansiyel riskleri ve engelleri belirleyip, bunlar için önlemler geliştirme.
2. Veri Yönetimi ve Analitik Kapasitelerin Artırılması
Tanım ve Amaç:
Veri, dijital dönüşümün merkezinde yer alır. Şirketlerin etkili bir veri yönetim stratejisi oluşturmaları ve analitik kapasitelerini artırmaları gerekmektedir. Bu, daha bilinçli kararlar almayı ve verimliliği artırmayı sağlar.
Atılması Gereken Adımlar:
- Veri Toplama ve Entegrasyon; Üretim süreçlerinden ve diğer iş birimlerinden veri toplama ve bu verilerin entegre edilmesi.
- Veri Kalitesi ve Güvenliği; Verilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve güvenliğini sağlama.
- Analitik Araçlar ve özellikle Dijital Yetenekler; İleri düzey veri analitiği, makine öğrenimi ve yapay zeka araçlarını kullanma yetkinliğine sahip İnsan Kaynağı ve Yönetim kapasitesi.
- Eğitim ve Kültür: Çalışanların veri okuryazarlığını, AI ile ilgili yetkinliklerini artırmak için eğitim programları düzenleme.
3. İnsan Odaklı (Human-Centric) AI Uygulamaları
Tanım ve Amaç:
Yapay zeka uygulamalarının insan odaklı bir yaklaşımla tasarlanması, ileri teknolojinin, akıllı sistemlerin, robotların çalışanlarla uyum içinde çalışmasını ve iş süreçlerini desteklemesini sağlar. Bu yaklaşım, çalışanların AI teknolojilerine güven duymasını ve bu teknolojileri benimsemesini kolaylaştırır.
Atılması Gereken Adımlar:
- Kullanıcı Deneyimi; AI çözümlerinin kullanıcı dostu olmasını sağlama.
- Eğitim ve Adaptasyon; Çalışanların yeni teknolojilere adaptasyonunu sağlamak için eğitim ve destek programları geliştirme.
- İşbirliği ve Katılım; AI çözümlerinin geliştirilmesi ve uygulanmasında çalışanların görüşlerini ve geri bildirimlerini dikkate alma.
- Etik ve Sorumluluk; AI uygulamalarının etik ve yasal sorumluluklar çerçevesinde yönetilmesi.
4. Dijital İkizler ve IoT Teknolojileri
Tanım ve Amaç:
Dijital ikizler ve Nesnelerin İnterneti (IoT) teknolojileri, fiziksel varlıkların dijital temsilcilerini oluşturarak, gerçek zamanlı veri ve simülasyonlarla süreçlerin optimize edilmesini sağlar. Bu, üretim hatalarının azaltılmasına, maliyetlerin düşürülmesine, bakım süreçlerinin iyileştirilmesine ve genel verimliliğin, üretkenliğin, hizmet kalitesinin artırılmasına yardımcı olur.
Atılması Gereken Adımlar:
- IoT Altyapısı Kurulumu; Sensörler ve bağlı cihazlar ile IoT altyapısının oluşturulması.
- Dijital İkiz Geliştirme; Üretim ekipmanları ve süreçlerin dijital ikizlerinin oluşturulması.
- Gerçek Zamanlı İzleme ve Analiz: Gerçek zamanlı veri toplama ve analiz yapma.
- Öngörücü Bakım ve Optimizasyon; Öngörücü bakım uygulamaları ve süreç optimizasyonları için dijital ikiz ve IoT verilerinin kullanılması.
5. Şirkette her düzeyde en yukarıdan en aşağıya kadar “Sürekli İyileştirme ve Yenilikçilik ( inovasyon) Kültürünü’ benimseme;
Tanım ve Amaç:
Dijitalleşme ve AI tabanlı dönüşüm sürekli bir süreçtir ve şirketlerin sürekli iyileştirme ve yenilikçilik kültürünü benimsemeleri gerekmektedir. Bu, değişen teknolojilere uyum sağlama ve rekabet avantajını koruma açısından kritik öneme sahiptir.
Atılması Gereken Adımlar:
- Performans İzleme, Değerlendirme ve Ölçme; Dijital dönüşümün performansını sürekli izleme, değerlendirme ve ölçmek gerekmektedir.
- Geri Bildirim Mekanizmaları; Çalışanlar ve müşterilerden düzenli olarak geri bildirim toplama.
- Yenilikçi Projeler ve İnovasyon; Yenilikçi projeler ve AR-GE çalışmalarına yatırım yapma.
- Esneklik, Adaptasyon ve Entegrasyon; Şirket yapısını ve süreçlerini esnek ve adaptif bir şekilde yönetme.
Türk endüstrisinin dijitalleşmesi ve AI human-centric tabanlı dönüşümünü başarıyla gerçekleştirmek için bu beş yol haritası, stratejik bir rehber niteliği taşımaktadır. Şirketlerin bu adımları dikkatle izlemeleri ve uygulamaları, onları global rekabette öne çıkaracak ve sürdürülebilir bir başarı sağlayacaktır.