2004 yılından bu yana yapımı devam eden ve 2009 yılında Ankara-Eskişehir kesimi hizmete açılan Ankara-İstanbul hızlı tren projesinin Eskişehir-Pendik kesimi tamamlanarak yolcu taşımaya fiilen başlandı. Günde karşılıklı 6 sefer yapılan Ankara-İstanbul (Pendik) hızlı tren işletmesinin tarifesi aşağıdadır.

Pendik-Ankara hızlı tren tarifesi:

Hızlı tren seferlerinde Ankara ve Pendik kalkış ve varış noktalarından ayrı olarak toplam 7 adet istasyon yer almakta olup, tüm seferlerde her istasyonda durulmamaktadır. Bundan dolayı 2 il arasındaki yolculuk süreleri seferlere göre değişmektedir. Buna göre;

1-Ankara’dan 06.00’da kalkan hızlı tren saat 09.45’te Pendik’te olmaktadır. Yolculuk süresi 3 saat 45 dakikadır.

2-Ankara’dan 08.45’te kalkan hızlı tren saat 12.33’te Pendik’te olmaktadır. Yolculuk süresi 3 saat 48 dakikadır.

3-Ankara’dan 11.30’da kalkan hızlı tren saat 15.28’de Pendik’te olmaktadır. Yolculuk süresi 3 saat 58 dakikadır.

4-Ankara’dan 14.40’da kalkan hızlı tren saat 18.27’de Pendik’te olmaktadır. Yolculuk süresi 3 saat 47 dakikadır.

5-Ankara’dan 17.40’da kalkan tren saat 21.29’da Pendik’te olmaktadır. Yolculuk süresi 3 saat 49 dakikadır.

6-Ankara’dan 19.00’da kalkan tren saat 22.44’te Pendik’te olmaktadır. Yolculuk süresi 3 saat 40 dakikadır.

Dolayısıyla minimum 3 saat 40 dakika olan yolculuk süresi, bazı seferlerde maksimum 3 saat 58 dakika olmakta ve uygulamada yaşanabilecek bazı tehirlerle birlikte süre 4 saati geçmektedir. Hızlı tren projesine ilk başlandığı zaman, 2004 yılında yayınlanan süre tablosunda verilen bilgilere göre Ankara-Haydarpaşa arasının 3 saat olacağı hedeflenmişti. Aradan geçen 10 yılın sonunda süre hedeflerinin tutmaması, projedeki bazı eksikliklerden dolayıdır. Bu eksiklikler 3 ana maddede toplanmaktadır.

• Köseköy-Gebze sinyalizasyon sistemi (ETCS)

• İnönü-Vezirhan kesimindeki Tünel-26 Varyantı

• Doğançay Ripajı (Alifuatpaşa-Sapanca)

Köseköy-Gebze kesiminde sinyalizasyon sisteminin (ETCS) tam anlamıyla devrede olmamasından dolayı planlı hız tahditleri uygulanmaktadır. Bu çalışmaların yıl sonuna kadar tamamlanmasıyla birlikte 10-15 dakika süre kısalması beklenmektedir. Ancak projede hızı kesen eksiklikler bununla da sınırlı değildir. Güzergahın İnönü-Vezirhan kesiminde yer alan 26 no’lu tünelin kazısı jeolojik sebeplerden dolayı tamamlanamadığı için, hızlı tren bu kesimde 8 km uzunluğunda ve tek hatlı olan varyant hattına girmektedir. Coğrafi zorluklardan dolayı bitirilemeyen tünelden dolayı yapılan geçici hatta hızlı tren maksimum 80 km/sa hız yapabilmekte ve bundan dolayı 10-15 dakika süre kaybetmektedir. Yaklaşık 6 km uzunluğundaki tünelin kalan 5 km’sinin tamamlanması için yapılan ikmal ihalesine yeterli katılım olmadığı için 6 ay önce iptal edilmiştir. 6 aydan bu yana tünelin akıbeti ile ilgili herhangi bir açıklama yapılmamış olup yeniden ihale yapılması halinde işin en az 4 yıl daha sürmesi beklenmektedir. Bu durumda 2019 yılına kadar, tünel yapımı bitirilmesine kadar halinde hız düşüşü mecburen devam edecektir.

Hızlı trenin hızını düşüren bir başka husus ise, Alifuatpaşa-Sapanca arasını kapsayan Doğançay Ripajı’nın henüz tamamlanmamış olmasıdır. 2 kesim halinde ele alınan ripajın Alifuatpaşa-Doğançay arasındaki kesimde yapım çalışmaları sürmekte ancak Doğançay-Sapanca arasındaki kesimde yer alan 8 km uzunluğundaki tünel için etüt-proje çalışmaları devam etmektedir. 2015 yılından itibaren yapım sürecinin başlaması halinde en az 4 yıllık takvim bulunmaktadır. Bu süre içinde hızlı tren Alifuatpaşa-Arifiye arasındaki kesimde mevcut konvansiyonel hattı kullanacaktır. Mevcut hat bu kesimde modernize edilerek çift hatta çıkarılmış olup maksimum 160 km/sa hıza elverişlidir. Hızlı trende hedeflenen 250 km/sa hıza ulaşmak için Doğançay ripajının bitirilmesi halinde 15-20 dakikalık süre kısaltması olacaktır.

Hızlı tren projesinde süreyi etkilemeyen ancak işlevsel olarak eksik kalan diğer işler şöyledir:

1-Bilecik hızlı tren garı

2-Pamukova hızlı tren garı

3-Arifiye hızlı tren garı

4-Derince-Köseköy 3. hat yapımı

5-Alifuatpaşa-Arifiye kesiminde kalan işler

6-Gebze depo sahası

7-Pendik-Gebze 3. hat yapımı

8-Pendik-Ayrılıkçeşme kesimi

9-Kazlıçeşme-Halkalı kesimi

Özellikle son 2 maddede yer alan Pendik-Ayrılıkçeşme ve Kazlıçeşme-Halkalı kesiminin tamamlanması, hızlı trenin Avrupa Yakası’na geçişi için hayati derecede önemlidir. Marmaray Projesi CR3 Sözleşmesi kapsamında yapılan işlerin 1.5-2 yılda tamamlanması beklenmektedir. Bu amaçla Pendik-Halkalı kesiminde yüzeysel bölümlerin (Pendik-Ayrılıkçeşme ve Kazlıçeşme-Halkalı)  3 hatta çıkarılması için altyapı işleri sürdürülmektedir. Projenin tamamlanması halinde hızlı tren Pendik’te sonlanmayacak, Marmaray Tüp Geçit’ten geçip Halkalı’ya kadar gidecektir. Böylece şu anda sadece Pendik ve çevresindeki ilçelere (Kartal, Tuzla, Maltepe, Sultanbeyli, Sancaktepe, Çekmeköy, Ataşehir, Kadıköy vs.) hitap eden hızlı tren Avrupa Yakası’ndaki 8 milyonluk nüfusa da hitap etmiş olacaktır. Bu durumda belirleyici olacak husus Ayrılıkçeşme-Kazlıçeşme arasında hizmet veren Marmaray’ın çift hatlı olması sebebiyle, kentiçi banliyö işletmeciliğinin yoğun olması beklenen sabah 07.00-09.00 ile akşam 17.00-19.00 arasındaki pik saatlerde, hızlı trenin tüp geçitten geçip geçemeyeceği konusundaki uygulamalardır. İşletmede yaşanabilecek kapasite darboğazlarından dolayı bu saatlerde Haydarpaşa Garı’nın kullanılması ve yolcuların Avrupa Yakası’na geçiş için Söğütlüçeşme’de inip diğer perondan geçecek banliyö treni ile devam etmesi gerekebilecektir. Bu da hızlı trenin işlevselliğine zarar verecektir. Bundan dolayı Köseköy-3. Köprü-Halkalı arasında yepyeni bir güzergahın inşaa edilmesi planlanmaktadır.

Uygulamaya esas teşkil edecek kesin projeleri hazırlanan yeni koridorun inşaatının tamamlanması halinde Ankara’dan kalkan hızlı tren Köseköy’den sonra direk 3. Köprü üzerinden Halkalı’ya gidecektir. Böylece İzmit, Gebze, Pendik, Söğütlüçeşme gibi ara duraklar by-pass edilecektir. Her durakta 2-3 dakika bekleyen hızlı trenin 4-5 durağı by-pass etmesiyle en az 15 dakika kazanılacaktır. Saatte 250 km hıza uygun yapılacak yeni rota ile yolculuk süresinin Ankara-Halkalı arasında 3 saate çekilebilmesi sağlanabilecektir. Ancak bu sürelerde 2 il arasındaki yolculuk için tatmin edici olmaktan uzaktır. Çünkü TEM Otoyolu ile 450 km civarında olan Ankara ile İstanbul arasındaki mesafenin hızlı trende 500-550 km’ye dayanması önemli bir dezavantajdır. Bu dezavantajı kaldırmak için Adapazarı Kuzey Geçişi-Ayaş rotasının yapılması gerekmektedir. Buna göre 3. Köprü’den Sakarya’ya direk gelen hat Akyazı, Mudurnu, Beypazarı ve Ayaş’tan geçerek Sincan’dan Ankara’ya bağlanmakta ve mesafe 450 km’nin altına düşmektedir. Bu koridorda saatte 250 km hızla gidilecek bir hat yapılması halinde Halkalı ile Ankara arası 2-2.5 saate düşebilecektir. Bu projenin Sincan-Çayırhan kesiminin altyapısı önemli oranda hazır olup gerekli adımların atılması halinde yeni projeye dahil edilebilecektir. Böylece Ankara ve doğusunda yer alan illerin İstanbul’a daha kısa sürede ulaşması sağlanabilecektir. Çünkü 2023 planlarında yer alan Yozgat, Sivas, Erzincan, Erzurum, Kars, Gümüşhane, Trabzon, Kayseri, Çorum, Samsun, Malatya, Diyarbakır gibi işletmelerin hepsinin Ankara-Eskişehir koridorunu kullanmaları durumunda yolculuk süreleri artacak, hattın bakım maliyetleri fazlalaşacaktır.

Haberin Kaynağı : Railway Turkey

04.09.2014